Ο Ιωάννης Χριστόπουλος γεννήθηκε στο Λουτρό Οιχαλίας του νομού Μεσσηνίας στις 6 Οκτωβρίου 1887. Είναι καταχωρημένος με αριθ. Δημοτολογίου 4/1887. Η έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908) τον βρήκε σε ηλικία 17 ετών. Ενθουσιώδης, όπως περιγράφεται ότι ήταν, φεύγει από το χωριό του τον Απρίλιο του 1904 και στα μέσα του Μαΐου του ίδιου έτους βρίσκεται στη Δυτική Μακεδονία όπου αμέσως ξεχώρισε για τι ικανότητες και την τόλμη του. Το 1905 πήρε το ψευδώνυμο "καπετάν Βουρκάνος" χρησιμοποιώντας το όνομα της ομώνυμης Μονής στο όρος Ιθώμη Μεσσηνίας.
Κατόπιν ο Χριστόπουλος έδρασε στη περιοχή των Καστανοχωρίων της Δυτικής Μακεδονίας, λαμβάνοντας μέρος στις μάχες του Ψέλτσικο, της Ασπροκκλησιάς, της Αγίας Τριάδος και του Επταχωρίου όπου και διακρίθηκε. Τον Οκτώβριο του 1905 εντάχτηκε στο σώμα του, εκ Μάνης καταγόμενου, Αντωνίου Βλαχάκη ή καπετάν Λίτσα.
Η Μάχη της Οσνίτσανης (7 Μαΐου 1906)
Στις 4 Μαΐου 1906, ο οπλαρχηγός Βλαχάκης έλαβε σήμα από το κέντρο Μοναστηρίου (Ίων Δραγούμης) να προσβάλλει το χωριό Οσνίτσανη (Καστανόφυτο), καθώς εκεί βρισκόταν εγκατεστημένη ομάδα κομιτατζήδων και το χωριό είχε προσχωρήσει στην Εξαρχία.[1] Ο Βλαχάκης προσήλθε αμέσως στην τοποθεσία με όλη τη δύναμη του που ήταν 85 ένοπλοι χωρισμένοι σε πέντε διμοιρίες, ενώ ο οπλαρχηγός Ιωάννης Χριστόπουλος ήταν επικεφαλής της 4ης διμοιρίας. Στις 6 Μαΐου όλη η δύναμη βρισκόταν στο μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου όπου καταστρώθηκε το σχέδιο δράσης από τον Βλαχάκη και τον υπαρχηγό του Λεωνίδα Πετροπουλάκη.
Οι κομιτατζήδες είχαν διαιρέσει τις δυνάμεις τους σε δύο τμήματα, το ένα βρισκόταν στο χωριό Έζερετς (σημερινό Πετροπουλάκη), αλλά η κύρια ομάδα τους βρισκόταν στην Οσνίτσανη, έχοντας οχυρές θέσεις με επικεφαλής τον αρχικομιτατζή Μήτρο Βλάχο που ήταν ο μεγάλος τους αντίπαλος στην περιοχή. Η σκέψη των Ελλήνων οπλαρχηγών ήταν να κάνουν μια σειρά από παραπλανητικές επιθέσεις, αλλά η κύρια ενέργεια επίθεσης στην Οσνίτσανη να γίνει από τους Βλαχάκη και Πετροπουλάκη με μια επίλεκτη ομάδα οπλιτών τους, ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις μικρές ομάδες (διμοιρίες) θα κύκλωναν το Έζερετς ώστε να αποτρέψουν το εκεί τμήμα να ενισχύσει την Οσνίτσανη.
Η μάχη εξελίχθηκε από την αρχή άσχημα για τα ελληνικά όπλα, καθώς την Οσνίτσανη υπερασπίζονταν 100 Βούλγαροι κομιτατζήδες οχυρωμένοι σε μια αποθήκη στην άκρη του χωριού. Ο Βλαχάκης βλέποντας τις δυσκολίες της επίθεσης προσπάθησε να τοποθετήσει μια βόμβα στην αποθήκη αλλά την κρίσιμη στιγμή έγινε αντιληπτός, πυροβολήθηκε και δεν μπόρεσε να πλησιάσει εγκαίρως και η βόμβα έσκασε στα χέρια του. Θανάσιμα τραυματισμένος μεταφέρεται έξω από το χωριό, όπου λίγο πριν ξεψυχήσει δίνει εντολές για ανανέωση της επίθεσης. Μετά την επανάληψη της ελληνικής επίθεσης, οι κομιτατζήδες του χωριού κατάφεραν να διαφύγουν και τα ελληνικά τμήματα επικεντρώθηκαν στο Έζερετς προσπαθώντας να πάρουν εκδίκηση για τον θάνατο του αρχηγού τους.
Οι Έλληνες έκαψαν το χωριό και σκότωσαν όσους κομιτατζήδες δεν κατάφεραν να διαφύγουν, αλλά το γεγονός που επιδείνωσε ραγδαία την κατάσταση ήταν η ξαφνική παρουσία ενός ισχυρού τμήματος τουρκικού στρατού (750 ένοπλοι) που κλήθηκαν από τους κομιτατζήδες και επιτέθηκαν στις ελληνικές θέσεις. Ο Πετροπουλάκης έπεσε επί τόπου ηρωικώς μαχόμενος, ενώ όλες οι ελληνικές μονάδες είχαν βαριές απώλειες. Τα ελληνικά τμήματα κατάφεραν να απαγκιστρωθούν αποκομίζοντας και τους νεκρούς τους, αλλά ακολούθησε και η καταδίωξή τους που τους ανάγκασε να καταφύγουν στα ορεινά και να καταπονηθούν περαιτέρω.
Η δραματική αυτή μάχη διήρκεσε 8 ώρες. Όλη η σφοδρότητα της σύγκρουσης αντικατοπτρίζεται στις ελληνικές απώλειες: 24 νεκροί και 11 τραυματίες, ανάμεσα τους βαριά τραυματισμένος και ο Ιωάννης Χριστόπουλος (Καπετάν Βουρκάνος). Οι νεκροί κομιτατζήδες είναι 9, ενώ οι Τούρκοι είχαν 138 νεκρούς οπλίτες εκ των οποίων 6 αξιωματικοί και 38 τραυματίες. Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι κατά τη μάχη αυτή βλήθηκαν 50 με 55 χιλιάδες φυσίγγια· αριθμός που φανερώνει το πείσμα των αγωνιζομένων και τη σφοδρότητα της σύγκρουσης. Το σχεδόν διαλυμένο τμήμα οδηγήθηκε στην ελληνόφωνη ζώνη της περιοχής για να ξεκουραστεί και να ανεφοδιαστεί, ενώ οι τραυματίες στάλθηκαν στην Ελλάδα. Τα νέα της μάχης συντάραξαν το πανελλήνιο και δεν ήταν ούτε μάταιη ούτε ήσσονος σημασίας για την έκβαση του Μακεδονικού Αγώνα. Αντίθετα, καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την έκβασή του τουλάχιστον στον κρίσιμο ορεινό όγκο των Καστανοχωρίων, όπου ο συντονισμός του αγώνα συναντούσε πολλές δυσχέρειες για την ελληνική πλευρά λόγω της γεωγραφικής απομόνωσής τους από το Μοναστήρι και τη Θεσσαλονίκη.
 |
| Ιωάννης Χριστόπουλος με τον βαθμό του Λοχαγού |
Η μετέπειτα στρατιωτική σταδιοδρομία του Χριστόπουλου και η οικογενειακή του ζωή.
Ο Ιωάννης Χριστόπουλος μετά τη μάχη της Οσνίτσανης γύρισε στο χωριό του. Τρία χρόνια περίπου έμεινε εκεί για να αποθεραπευτεί από τα τραύματά του και για να ξεκουραστεί από τις κακουχίες της 2ετούς παραμονής του στο μέτωπο της Μακεδονίας. Παντρεύτηκε την Αναστασία Αντωνοπούλου και απέκτησε 12 παιδιά.
Από το 1909 μπαίνει στις τάξεις του Στρατού λαμβάνοντας τον βαθμό του δεκανέα, λόγω της δράσης του αναδρομικά. Ακολούθως έγινε Λοχίας το 1911 και Ανθυπασπιστής το 1913 λόγω της ηρωικής δράσης του στους Βαλκανικούς Πολέμους. Το 1917 προήχθη σε Λοχαγό ενώ εν τω μεταξύ είχε μεταπηδήσει στο πυροβολικό και με αυτό τον βαθμό πολέμησε στη Μικρασιατική εκστρατεία.
Ο Εθνικός διχασμός δεν άφησε ανεπηρέαστο τον Χριστόπουλο που είχε ταχθεί με το μέρος του Βασιλιά Κωνσταντίνου. Έτσι τον Οκτώβριο του 1920 εκτοπίστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα στα Επτάνησα διότι κρίθηκε επικίνδυνος για την δημόσια τάξη. Επανήλθε αμέσως μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 και τον εκλογικό θρίαμβο των αντιβενιζελικών και στα μεσοπολεμικά χρόνια έφτασε μέχρι το βαθμό του Αντισυνταγματάρχη το 1930 και αποστρατεύτηκε το 1935.
Πέθανε στις 28 Νοεμβρίου 1958, η μνήμη του όμως έμεινε ζωντανή χάρις στους συγχωριανούς του και τα παιδιά του, ενώ το όνομά του κοσμεί το μνημείο Μακεδονομάχων της Καλαμάτας.
Πηγές
http://taygetos-zeritis.blogspot.com/2012/10/blog-post_9354.html
ΓΕΣ, Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα, ΔΙΣ, Αθήνα 1979.
Εφημερίδες ΣΚΡΙΠ, ΕΜΠΡΟΣ.
Επίμετρον του ερευνητή Χρήστου Ζερίτη για την έρευνά του για τον Ιωάννη Χριστόπουλο (5.8.2003).
Ευχαριστώ για τη βοήθεια τον κ. Μίμη Φερέτο, τον κ. Θεόδωρο Μπρεδήμα, τον κ. Αντώνιο Μπούνα , την κ. Ελένη Νικ. Ζερβή από την Καλαμάτα. Ευχαριστώ επίσης και τον κ. Μιχαηλίδη από το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, πολύτιμο αρωγό στην προσπάθεια εύρεσης στοιχείων από τις περιοχές που έδρασε ο Ιωάννης Χριστόπουλος.-
Σε ένα μικρό βιβλίο, φωτοτυπία του οποίου μου προμήθευσε ο αειθαλής φιλίστωρ - ερευνητής Μίμης Φερέτος, μέσω του σεβαστού μου κ. Θεόδωρου Μπρεδήμα, με τίτλο «Άγραφες Ιστορίες» που εκδόθηκε το 1925 με συγγραφέα τον εξ Οιχαλίας ιατρό Σπύρο Γ. Τασιόπουλο, μεταξύ των διαφόρων σπουδαίων αφιερωμάτων σε εθνικούς αγωνιστές, υπάρχει και ένα αφιερωμένο στον καπετάν Βουρκάνο. Ο συγγραφέας ήταν σύγχρονος του Ιωάννη Χριστόπουλου και είχε σαφείς και ασφαλείς, από πρώτο χέρι ίσως, πληροφορίες για τη δράση του. Όσο και να είναι διακριτές κάποιες ολοφάνερες φιλολογικές υπερβολές, εν τούτοις φαίνεται ότι ο Μακεδονομάχος Ι. Χριστόπουλος υπήρξε σπουδαία προσωπικότητα.
Γράφει : …….τόσιν σύνεσιν και θάρρος, τόσην τόλμην και ανδρείαν , τόσην αντοχήν και υπομονήν, τόσην ψυχραιμίαν και τόσην γενναιότητα και αυταπάρνησιν επέδειξεν καθ΄ όλην τη περίοδον του Μακεδονικού Αγώνος ο καπετάν Βουρκάνος, που καμμία επιχείρησις, καμμία απόφασις και κανένα συμβούλιο δεν εγένετο ποτέ χωρίς να ακουσθεί η γνώμη του………..λίγοι σαν τον Χριστόπουλο δούλεψαν για την Πατρίδα και λίγοι σαν τον καπετάν Βουρκάνο δουλέψανε για τον Μακεδονικό Αγώνα…..το ποιός ήταν, το που επολέμησε και το πώς ηγωνίσθη ο καπετάν Βουρκάνος, τόσον κατά την εισβολήν του όσο και κατά την εν τη Μακεδονία παραμονή του, τούτο μαρτυρούν όσοι τον γνώρισαν, όσοι τον είδαν και όσοι έτυχε να συμπολεμήσουν μαζί του…..».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου